مقدمه
خداوند متعال در قرآن کریم می فرماید: «وما آتاکُمُ الرَّسُولُ فَخُذُوهُ وَ ما نَهاکُمْ عَنْهُ فَانْتَهُوا»[i] هر چه را پیامبر(ص)، براى شما مىآورد بگیرید و هر چه را، از آن نهى مىکند خود دارى کنید. این آیه یک حکم کلى در باره لزوم پیروى از فرمان هاى پیامبر (ص) را بیان مىکند. در سورة نجم آیه 3، و4، می خوانیم: «وَ ما یَنْطِقُ عَنِ الْهَوى، إِنْ هُوَ إِلاَّ وَحْیٌ یُوحى»و پیامبر »ص» هرگز از روى هواى نفس سخن نمىگوید.آنچه آورده چیزى جز وحى نیست که به او وحى شده است. بنابر این؛ طبق فرمایش قرآن کریم، همه ی سخنان رسول خدا صلی الله علیه وآله وسلم، در راه خدا، و برای خداست، و از اطلاق آیه استفاده می شود که آن حضرت معصوم، و مصون از خطا و اشتباه می باشد. با توجه به این مقدمه، به دنبال فرمایش پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله وسلم، می رویم که نسبت به فاطمه ی زهرا سلام الله علیها، فرموده است. شیعه و سنی اتفاق دارند که این روایت از پیامبر صلی الله علیه وآله وسلم، صادر شده است، به تعبیر حضرت آیت الله العظمی وحید خراسانی «دام ظله العالی»، منقدینی که تمام قدرت خود را در تضعیف اسناد روایات فضائل اهلبیت علیهم السلام، بکار بستند، اما از خدشه وارد کردن در سند این حدیث شریف عاجز مانده اند، که رسول خدا صلی الله علیه وآله وسلم، فرمود: «فانما هی(فاطمه) بضعة منی یریبنی ما أرابها ویؤذینی ما آذاها»[ii] پس همانا، او (فاطمه) پاره ای از وجود من است، آنچه او را پریشان سازد، مرا پریشان می دارد، و هرچه او را بیازارد، مرا آزرده می کند. باز هم رسول خدا صلی الله علیه وآله وسلم، فرمود: «فاطمة بضعة منی فمن أغضبها أغضبنی»[iii] فاطمه پاره ای از وجود من است ، پس هر کس اورا به خشم آورد، مرا به خشم آورده است. با توجه به اینکه در این روایات شریف تعبیر«بضعة منی» بکار رفته است، که به معنای قطعه ای از وجود من، می باشد، برخی به اشتباه آن را پاره ی تن معنا کرده اند، که نا رساست. بلکه حضرت فاطمه سلام الله علیها، پاره ی از وجود رسول خدا و پاره ی از روح و جسم، آن حضرت است. و این با لاترین فضیلت برای حضرت زهرا سلام الله علیها است. چونکه قرآن کریم در سوره ی قلم، از پیامبر گرامی اسلام صلی الله علیه وآله وسلم، اینگونه یاد می کند که : «وَ إِنَّکَ لَعَلى خُلُقٍ عَظِیمٍ»[iv] تو صاحب اخلاق عظیم و برجستهاى هستى، اخلاقى که عقل در آن حیران است، تو لطف و محبتى بىنظیر، صفا و صمیمیتى بىمانند، صبر و استقامت و تحمل و حوصلهاى توصیف ناپذیر داری، اگر مردم را به بندگى خدا دعوت مىکنى تو خود بیش از همه عبادت مىنمایى، و اگر از کار بد بازمىدارى تو قبل از همه خوددارى مىکنى آزارت مىکنند و تو اندرز مىدهى، ناسزایت مىگویند و براى آنها دعا مىکنى، و اگر به اذیت و آزار تو می پردازند، براى هدایت آنها دست به درگاه الهی برمىدارى. چون تو دارای خلق عظیم می باشی. در روایتی از امام صادق علیه السلام، آمده است که: « إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ أَدَّبَ نَبِیَّهُ فَأَحْسَنَ أَدَبَهُ فَلَمَّا أَکْمَلَ لَهُ الْأَدَبَ قَالَ- إِنَّکَ لَعَلى خُلُقٍ عَظِیمٍ»[v] چون خداوند عزوجل نبیش را نیکو ادب نمود، وقتی که ادبش تکمیل شد، فرمود؛ که تو دارای خلق عظیم هستی. یعنی تو وصل به پروردگارت شدی و متخلق به اخلاق الهی گشتی. و چون خداوند متعال بی نهایت و بزرگ است، که «الله اکبر» خداوند از هر چیز که تصور شود بزرگتر است، و تو نیز فانی در او هستی دارای خلق عظیم و بزرگ شدی.
با توجه به روایات فوق، از آنجایی که حضرت زهرا سلام الله علیها، پاره ای از وجود پیامبر صلی الله علیه وآله وسلم است، او نیز دارای خلق عظیم می باشد. در روایت دیگری به نقل از فریقین آمده است : «ان الله یغضب لغضبک و یرضی لرضاک»[vi] همانا خداوند به سبب خشم تو خشم می گیرد، و به خشنودی تو خوشنود می شود. این با لا ترین مرتبه ی کمال انسان است که به مقام عصمت رسیده است، اگر خوشنود می شود برای این است که خداوند از این کار خوشنود است، و اگر ناراحت می شود به این جهت است که امر خداوند اطاعت نشده است. از طرف خود، رضا و خوشنودی ندارد، او تمایل نفسانی خود را همه را کنار گذاشته تا جایی که به صورت مطلق با بیان رسول سرمد، خوشنودی و ناراحتی او خوشنودی و ناراحتی پروردگارش گشته است. این است مقام صدیقه ی طاهره فاطمه ی زهرا سلام الله علیها. * با چنین شأن و جلالت کی روا باشد فلک ** نیلگون از ضرب سیلی صورت زهرا شود.* در اینجا ممکن است که سؤالی در ذهن کسی بیاید که والا بودن مقام حضرت زهرا سلام الله علیها، چه تأثیری در زندگی ما دارد؟ حقیقت این است که انسان در زندگیش، دنبال الگو و اسوه است، و در همه ی جوامع بشری اگر کسی دارای فضیلتی است، که دیگران آن صفت نیک را ندارند، همه اولاً از آن شخص به نیکی یاد می کنند، مثل تجلیل از قهرمانهای شان. ثانیا تلاش می کنند که به نحوی خود را به او نزدیک نماید، و او را الگو برای زندگی خود قرار می دهند. در مورد حضرت زهرا سلام الله علیها، نیز همین گونه است، که رسول خدا صلی الله علیه وآله وسلم، میفرماید: «فاقتدوا بالزهره»، به حضرت زهرا سلام الله علیها اقتدا نمایید و او را سرمشق زندگی خود قرار دهید. و در مسیر او حرکت نمائید. امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف می فرماید: «فی ابنة رسول الله(ص) لی اسوة حسنة» دختر سول خدا (ص)، برای من الگوی نیکو است. وقتی که حضرت زهرا سلام الله علیها، برای آن حضرت الگوی نیکو باشد، برای دیگران به طریق اولی الگو و سرمشق برتر است.
فوائد محبت حضرت زهرا سلام الله علیها
حال اگر آن حضرت را سرمشق خود قرار دادیم و محبت خود را به ساحت قدسی آن حضرت ابراز نمودیم آن وقت است که به سعادت می رسیم. زیرا؛ رسول خدا صلی الله علیه وآله وسلم، به سلمان فرمود: «یاسلمان من أحب فاطمة ابنتی فهو فی الجنة معی ومن أبغضها فهو فی النار، یا سلمان حب فاطمة ینفع فی مأئة موطن أیسر تلک المواطن الموت والقبر والمیزان والمحشر والصراط...»[vii] ای سلمان هر کس فاطمه دخترم را دوست داشته باشد، او در بهشت به همراه من است و هر کس او را مبغوض بدارد جایگاهش در آتش است. ای سلمان محبت حضرت فاطمه سلام الله علیها در صد مورد به انسان فایده می رساند، آسانترین این صد مورد یکی هنگام مرگ است و دیگری در قبر و سومی در هنگام میزان اعمال و چهارمی در محشر و پنجمی در هنگام عبور از پل صراط و... است. البته این محبت در صورتی این منافع را دارد محرک انسان در متابعت از آن حضرت باشد. چونکه؛ یکی از بارز ترین اثر محبت متابعت است. خداوند متعال در قرآن کریم خطاب به آنهایی که در نزد پیامبر صلی الله علیه وآله وسلم، به زبان اظهار محبت خدا را می کردند، فرمود: «قُلْ إِنْ کُنْتُمْ تُحِبُّونَ اللَّهَ فَاتَّبِعُونِی یُحْبِبْکُمُ اللَّهُ وَ یَغْفِرْ لَکُمْ ذُنُوبَکُمْ وَ اللَّهُ غَفُورٌ رَحِیمٌ »[viii] بگو ای پیامبر: اگر خدا را دوست مىدارید، از من پیروى کنید! تا خدا (نیز) شما را دوست بدارد، و گناهانتان را ببخشد، و خدا آمرزنده مهربان است. یعنی محبت واقعی در صورتی است که توأم با متابعت باشد، اگر از من متابعت بکنید معلوم می شود که خدا را دوست دارید، زیرا خداوند در سورة نساء آیه 80 می فرماید: «مَنْ یُطِعِ الرَّسُولَ فَقَدْ أَطاعَ اللَّهَ» هر کس از پیامبر (ص)، اطاعت کند از خدا اطاعت کرده است. از طرف دیگر محبت دو طرفه است، اگر واقعا خدارا دوست دارید، خداوند نیز شما را دوست میدارد، در نتیجه خداوند کریم است در مقابل آن، گناهان شما را می بخشد، بخاطر اینکه او بسیار آمورزنده و مهربان است. امیدوارم که خداند متعال ما را از محبان و پیران واقعی حضرت زهرا سلام الله علیها قرار بدهد، و با محبت اهل بیت زنده بدارد و با محبت شان بمیراند. والسلام علیکم و رحمة الله...
[i] . سوره ی حشر، آیه 7.
[ii] . صحیح بخاری، ج4، ص 210، باب مناقب قرابة الرسول(ص)، و مصادر دیگر از عامه و خاصه.
[iii] . همان، و الطرائف، ص 262. و مصادر دیگر، از عامه و خاصه.
[iv] . سوره ی قلم، آیه 4.
[v] . الکافی، ج1، ص 266.
[vi] . المستدرک علی الصحیحین، ج3، ص 154.، امالی شیخ طوسی ص 427.
[vii] . بحار الانوار ج27، ص 116.
[viii] . سوره آل عمران، آیه 31.
کلمات کلیدی:
