در حدیث «عنوان بصرى» آمده است، که من خدمت امام صادق علیه السلام، رسیدم و عرض نمودم: «یا ابا عبدالله! مرا وصیتى بفرما.» حضرت فرمود: من ترا به «نُه چیز» وصیت مى کنم، این نه چیز وصیت من به کسانى است که بخواهند در راه خدا قدم بردارند، از خدا مى خواهم که تو را موفق بدارد تا آنها را به کار بندى. سه چیز از آن نه چیز درباره ریاضت نفس است، و سه چیز دربارهبردبارى، و سه چیز در دانش آموزى است، پس نیکو به خاطر بسپار، مبادا به آنها با دیده حقارت بنگرى.» «عنوان» مىگوید: «کاملًا توجه کردم ببینم حضرت چه دستور مى دهد؟» امام فرمود: «اما آن که درباره ریاضت است:
1. هرگاه اشتها ندارى غذا نخور.
2. در موقع خوردن از حلال بخور و نام خدا را ببر.
3. به یاد حدیث رسول خدا (ص) باش که فرمود: مواظب شرّ شکم خویش باش. و پرخورى نکن و شکم خود را سه قسمت کن: یک سوم براى غذا و یک سوم براى نوشیدن و یک سوم دیگر براى نفس کشیدن.
و اما آن که درباره بردبارى است:
1. کسى که به تو گفت: اگر یکى بگویى، ده جواب خواهى شنید، به او بگو: اگر ده هم بگویى، یک پاسخ از من نخواهى شنید!
2. کسى که تو را ناسزا گفت، بگو: اگر در آن چه مىگویى راستگویى از خدا مىخواهم که مرا بیامرزد و اگر در آن چه مىگویى، دروغگویى از خداى مىخواهم که تو را بیامرزد.
3. هر کس تو را تهدید به ستم و غدر کرد، تو او را وعده نصیحت و دعا بده.
و اما آن که درباره دانش است:
1. هرچه را که نمى دانى، از دانشمندان بپرس؛ و مبادا پرسش تو به آن منظور باشد که آنان را در تنگناى جواب قرار دهى و یا آزمایش کرده باشى.
2. و مبادا که به رأى خود عمل کنى، تا مى توانى راه احتیاط را از دست مده.
3. از فتوا دادن بگریز؛ هم چنان که از شیر مى گریزى، و گردنت را پل پیروزى دیگران مکن.
(وسائل الشیعه، ج27، ص172.)
کلمات کلیدی: