اهمیت عید غدیر

در اهمیت عید سعید غدیر خم، همین بس که امام صادق علیه السلام، خطاب به شخصی می فرماید؛«... وَ الدِّرْهَمُ فِیهِ بِأَلْفِ أَلْفِ دِرْهَمٍ قَالَ لَعَلَّکَ تَرَى أَنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ خَلَقَ یَوْماً أَعْظَمَ حُرْمَةً مِنْهُ لَا وَ اللَّهِ لَا وَ اللَّهِ لَا وَ اللَّهِ ...»، (تهذیب الأحکام، ج3، ص 143)... انفاق یک درهم در روز غدیر برابر با هزار هزار درهم در سایر روزهاست. سپس فرمود: شاید  گمان کنی که خداوند عزوجل روزی را آفریده باشد که حرمت آن از روز غدیر بیشتر باشد، پس سه بار فرمود: نه، به خدا قسم چنین نیست. ...

در روایت دیگر از آن حضرت آمده است که «قال الصادق (سلام الله علیه): ... وَ تُکْثِرُ فِیهِ الصَّلَاةَ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ أَهْلِ بَیْتِهِ علیهم السلام، وتتبرء الى الله ممن ظلمهم و جحد حقهم...( من لا یحضره الفقیه،ج 2، ص90) و در آن روز بر محمّد (صلی الله علیه وآله وسلم) و خاندانش بسیار درود بفرست، و از کسانى که نسبت به آنان ستم کردند و  حقّشان را انکار نمودند بیزارى بجوى.

علی بن حسین عبدی می گوید؛«سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ الصَّادِقَ(ع) یَقُولُ...هُوَ عِیدُ اللَّهِ الْأَکْبَرُ الْحَدِیثَ.»،(تهذیب الأحکام، ج‏3، ص: 144). از امام صادق علیه السلام، شنیدم که فرمود؛... عید غدیر، عید الله اکبر است.

امر ولایت و جانشینی امیر المؤمنین علیه السلام، آنقدر مهم است که خداوند متعال در سوره ی مائده آیه 67، میفرماید:«یا أَیُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ ما أُنْزِلَ إِلَیْکَ مِنْ رَبِّکَ وَ إِنْ لَمْ تَفْعَلْ فَما بَلَّغْتَ رِسالَتَهُ وَ اللَّهُ یَعْصِمُکَ مِنَ النَّاسِ إِنَّ اللَّهَ لا یَهْدِی الْقَوْمَ الْکافِرِینَ»

اى پیامبر آنچه از طرف پروردگارت بر تو نازل شده است کاملا (به مردم) برسان و اگر نکنى، رسالت او را انجام نداده‏اى و خداوند تو را از (خطرات احتمالى) مردم نگاه مى‏دارد، و خداوند جمعیت کافران (لجوج) را هدایت نمى‏کند.

با توجه به اینکه پیامبر صلی الله علیه وآله وسلم، افضل مخلوقات است، بیش از همه ی مخلوقات مقرب درگاه خداوند است، و بیش از همه ی انبیا در راه خداوند آزار دید است، که فرمود؛ «ما اوذى نبىّ مثل ما اوذیت»، (مناقب ابن شهرآشوب، ج 3، ص 247.)، هیچ پیامبرى چنان که من اذیّت شده‏ام آزار ندیده است. با این حال خداوند مخاطب قرار می دهد و می فرماید؛ ای رسول من اگر جانشینی امیر المؤمنین علیه السلام، را تبلیغ نکنی، رسالت خود را انجام نداده ای. بعد خداوند به پیامبر صلی الله علیه وآله وسلم، دلداری میدهد که از مردم لجوج که زیر بار این خلافت نمی روند، هراس نداشته باش، که خداوند ترا از شر این مردم حفظ می کند. در پایان آیه، معاندان این امر، به عنوان کافر مخاطب قرار می گیرند، که خداوند قوم کافر را هدایت نمی کند.

بعد از اینکه رسول خدا صلی الله علیه وآله وسلم،در غدیر خطبه می خواند و امیر المؤمنین علی علیه السلام، را به عنوان خلیفه و جانشین خود معرفی می کند، که «من کنت مولاه فهذا علی مولاه...» با پایان یافته خطبه پیامبر (ص)، هنوز عرق از سر و روى پیامبر (ص) و على(ع) و مردم فرو مى‏ریخت، و هنوز صفوف جمعیت از هم متفرق نشده بود که امین وحى خدا نازل شد و این آیه را بر پیامبر (ص) خواند: الْیَوْمَ أَکْمَلْتُ لَکُمْ دِینَکُمْ وَ أَتْمَمْتُ عَلَیْکُمْ نِعْمَتِی ...: امروز آئین شما را کامل و نعمت خود را بر شما تمام کردم، پیامبر ص فرمود: «اللَّه اکبر، اللَّه اکبر على اکمال الدین و اتمام النعمة و رضى الرب برسالتى و الولایة لعلى من بعدى»، ‏خداوند بزرگ است، همان خدایى که آئین خود را کامل و نعمت خود را بر ما تمام کرد، و از نبوت و رسالت من و ولایت على (ع) پس از من راضى و خشنود گشت.

در این هنگام شور و غوغایى در میان مردم افتاد و على (ع) را به این موقعیت تبریک مى‏گفتند و از افراد سرشناسى که به او تبریک گفتند، ابو بکر و عمر بودند، که این جمله را در حضور جمعیت بر زبان جارى ساختند: «بخ بخ لک یا بن ابى طالب اصبحت و امسیت مولاى و مولا کل مؤمن و مؤمنه»:آفرین بر تو باد، آفرین بر تو باد، اى فرزند ابو طالب! تو مولا و رهبر من و تمام مردان و زنان با ایمان شدى.

در این هنگام ابن عباس گفت: به خدا این پیمان در گردن همه خواهد ماند.

و حسان بن ثابت شاعر معروف، از پیامبر (ص) اجازه خواست که به این مناسبت اشعارى بسراید، سپس اشعار معروف خود را چنین آغاز کرد:

ینادیهم یوم الغدیر نبیهم                بخم و اسمع بالرسول منادیا

فقال فمن مولاکم و نبیکم؟             فقالوا و لم یبدوا هناک التعامیا

إلهک مولانا و انت نبینا               و لم تلق منا فى الولایة عاصیا

فقال له قم یا على فاننى               رضیتک من بعدى اماما و هادیا

فمن کنت مولاه فهذا ولیه              فکونوا له اتباع صدق موالیا

هناک دعا اللهم وال ولیه              و کن للذى عادا علیا معادیا

 یعنى: پیامبر آنها در روز غدیر در سرزمین خم به آنها ندا داد، و چه ندا دهنده گرانقدرى!.

فرمود: مولاى شما و پیامبر شما کیست؟ و آنها بدون چشم‏پوشى و اغماض صریحا پاسخ گفتند:

خداى تو مولاى ما است و تو پیامبر مایى و ما از پذیرش ولایت تو سرپیچى نخواهیم کرد.

 پیامبر ص به على ع گفت: برخیز زیرا من ترا بعد از خودم امام و رهبر انتخاب کردم.

و سپس فرمود: هر کس من مولا و رهبر اویم این مرد مولا و رهبر او است پس شما همه از سر صدق و راستى از او پیروى کنید.

 در این هنگام، پیامبر ص عرض کرد: بارالها! دوست او را دوست بدار و دشمن او را دشمن بدار ...

این بود اشاره ای از حدیث معروف غدیر که در کتب دانشمندان اهل تسنن و شیعه آمده است.

و این اشعار را جمعى از بزرگان دانشمندان اهل تسنن نقل کرده‏اند، که از میان آنها: حافظ" ابو نعیم، اصفهانى، و حافظ، ابو سعید سجستانى وخوارزمى مالکى و حافظ ابو عبد اللَّه مرزبانى و گنجى شافعى و جلال الدین سیوطى و سبط بن جوزى و صدر الدین حموى را مى‏توان نام برد.(تفسیر نمونه ج5، ص12)